ارزیابی تغییرات مکانی و زمانی کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از WQI طی دو دهه در آبخوان استان گلستان

آب­ زیرزمینی از منابع ارزشمندی است و حفظ و نگهداری آن­ نیازمند پایش کمی و کیفی است. به‌منظور پایش کیفیت آب زیرزمینی از شاخص­های مختلفی همچون WQI (water quality index) استفاده می­شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تغییرات زمانی-مکانی WQI در آبخوان آب­ زیرزمینی استان گلستان شامل حوضه­های خلیج گرگان، گرگانرود و قره­سو می­باشد. استان گلستان به‌عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب شد. داده‌های مربوط به پارامتر­های کیفی 114 چاه عمیق در آبخوان­ این استان طی یک دوره 21 ساله تهیه و بر اساس آن­ها، WQI محاسبه شد. پس از پهنه­بندی این شاخص در محیط GIS، تغییرات زمانی-مکانی آن از لحاظ میانگین، دامنه تغییرات، کمترین و بیشترین مقادیر مشاهده‌شده طی این دوره بررسی شد. در پهنه­بندی WQI در محیط GIS، روش کریجینگ بیزین تجربی نتایج بهتری را ارائه کرد. پهنه­بندی کیفی WQI در آبخوان مورد مطالعه نشان داد که آبخوان در وضعیت خوب و بسیار خوب قرار دارد و فقط بخش کوچکی از آن­ که به سواحل شرقی دریای خزر و شمال منطقه مطالعاتی منتهی می­شوند، ازلحاظ کیفی در وضعیت بد قرار دارند. با توجه به اندازه­گیری پارامتر­های کیفی در دو نوبت از سال، نتایج نشان داد میانگین WQI در نیمه اول و دوم سال اختلاف قابل‌توجهی ندارد. همچنین بررسی­ها نشان می­دهد که هر چه به سمت شمال منطقه مطالعاتی و ساحل دریا نزدیک می­شویم، کیفیت آب کاهش می­یابد. با توجه به تبعیت WQI از شیب عمومی منطقه، ساختار مکانی خوبی در منطقه وجود داشت که باعث شد تا روش درون­یابی کریجینگ بیزین تجربی نتایج بهتری را ارائه کند.